Verhaal: “In het VSO kun je écht het verschil maken in het leven van een kwetsbaar kind!”
Al meer dan 25 jaar is Elly van Hekke werkzaam in het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). Haar eerste kennismaking met onze school ontstond toen ze als kleuterjuf contact met ons had. Een ervaring die indruk maakte. Wat ze zag, vond ze al mooi en wekte haar nieuwsgierigheid. Ze besloot de sprong te wagen, solliciteerde en werd leerkracht in het VSO. Inmiddels vervult Elly de rol van Intern Begeleider. Wat maakt dit werk zo speciaal? En waarom is het zo waardevol om te werken in het Voorgezet Speciaal Onderwijs? Elly deelt haar verhaal!
De kern van het voortgezet speciaal onderwijs
Op de vraag wat Elly zo mooi vindt aan het speciaal onderwijs, geeft ze direct antwoord: “Het mooie van het speciaal onderwijs is dat het welbevinden van het kind altijd op de eerste plek komt. De druk op het leergebied ligt veel lager. Als een kind zich niet goed voelt, kun je ook niet verwachten dat hij/zij verder komt op leergebied. Het leven van deze kinderen is al ingewikkeld; ze hebben daarom iemand nodig die hen duidelijkheid, structuur en uitleg geeft. Je leert hen echt hoe ze met het leven om kunnen gaan. Pas daarna, dus op de tweede plek, kijken we naar wat er op didactisch gebied haalbaar is.”
Een ander tempo
Het tempo in het speciaal onderwijs verschilt sterk van dat in het reguliere onderwijs. Elly benadrukt dat de lessen worden afgestemd op het tempo en de behoeften van elk specifiek kind en zijn dus niet gericht op het behalen van vaste doelen en eindresultaten. “Natuurlijk stellen we aan het begin van het schooljaar ook doelen op,” vertelt Elly, “maar wij passen deze gedurende het jaar aan. Als een leerling een doel niet haalt, is dat niet erg. Dan richten we ons eerst op het welzijn: zijn er bijzondere gebeurtenissen geweest die aandacht vragen? Dan geven we dat voorrang. Pas als het kind zich goed voelt, kan het verder ontwikkelen en beter leren. We kijken dus niet naar wat een leerling móet, maar wat een leerling kán. Je werkt dus heel anders; je blijft steeds kijken naar wat het kind nodig heeft om later goed te kunnen functioneren. En soms levert dat al een reeks aan doelen op. In het speciaal onderwijs kun je echt het verschil maken in het leven van een kwetsbaar kind”.
De rol van leerkracht
Volgens Elly is een leerkracht in het speciaal onderwijs is zeker opzicht dezelfde leerkracht als in het regulier onderwijs. “Je hebt ook te maken met doelen en je geeft ook gewoon les. Je hebt je vaardigheden aangeleerd in je opleiding. Het verschil is vooral het tempo: hier werk je langzamer en herhaal je vaker, zodat het tempo aansluit bij de behoeften van de leerling. Er is altijd genoeg tijd. Nieuwe leerkrachten krijgen goede begeleiding. Ook hebben we teambuildingsdagen met interessante onderwerpen, waar je veel van leert. Toch leer je uiteindelijk het meeste in de praktijk.”
De uitdaging in het speciaal onderwijs
Elly: “Wat het vooral leuk maakt, is dat elke leerling anders is en dus iets anders nodig heeft. Voor mij ligt de uitdaging erin om ieder kind precies te geven wat hij/zij nodig heeft en om tegelijkertijd van al deze speciale individuele leerlingen één groep te maken. Zonder hun specifieke behoeften uit het oog te verliezen. Dat is dus heel wat anders dan ‘de hele klas is op bladzijde 64 van het rekenboek’.”
Je doet alles samen
Deze uitdaging zorgt er ook voor dat het af en toe moeilijk kan zijn, gelukkig ben je dan niet alleen. Elly vind dat de kracht van de school zit in het ‘samen doen’. Elly: “Je vangt elkaar op. Er is altijd iemand die naar je luistert als het even niet gaat. Een leerkracht heeft een breed scala aan mensen rond zich. In de klas werk je bij ons altijd samen met minimaal één onderwijsassistent. Daarnaast kun je altijd terugvallen op een Intern Begeleider (IB’er) of een orthopedagoog. Je hoeft nooit het gevoel te hebben dat je er alleen voor staat. Dat is zo fijn. Het (V)SO-team is daardoor heel hecht!”
Intern Begeleider
Inmiddels is Elly volledig werkzaam als Intern Begeleider, waardoor ze nog meer kan betekenen voor het team en de leerlingen. Elly: “Als er iets voorvalt, kunnen collega’s direct bij mij terecht. Daarnaast ben ik aanwezig bij verschillende besprekingen en kunnen leerkrachten met mij overleggen. Ook onderhoud ik het contact met externe mensen en ouders.”
Veel tijd voor praktijk en nazorg
In het VSO is er veel aandacht voor praktijk. Het VSO bestaat uit zes leerjaren, verdeeld over vier groepen. Elly legt uit: “In het eerste jaar bereiden we leerlingen voor op een toekomstige stage en de uiteindelijke uitstroom. Dit doen we binnen onze eigen domeinen op school: Techniek, Huishoudkunde, Productie, Koken en Groen. In leerjaar drie en vier gaan de leerlingen, onder begeleiding van ons eigen personeel, stage lopen buiten de school. Zo lopen leerlingen bijvoorbeeld stage bij Zorgcentrum Cederhof, Albert Heijn, Kringloopwinkel Goed & Gebruikt en B&B Huys van Buren. In het vierde jaar kijken we waar het kind gelukkig van wordt en wat hij of zij emotioneel aankan. Zo bepalen we welke stage de leerling in jaar vijf kan doen. De stage vormt uiteindelijk de overgang naar een echte werkplek. Hierbij worden de leerling en ouders nauw betrokken; we nemen beslissingen samen. Een leerling verlaat pas de school als alles, voor alle partijen, goed is geregeld. Daarna bieden we nog twee jaar nazorg. Kortom, we kijken altijd naar de interesses van het kind.”
Om de domeinen goed te ondersteunen, beschikken we over voldoende faciliteiten, zoals een keuken, tuin en technieklokaal.
Twee vacatures in het voortgezet speciaal onderwijs
In het voortgezet speciaal onderwijs hebben we twee vacatures voor leerkracht in de groep VSO B en VSO D. Elly legt het verschil tussen deze groepen uit: “VSO B richt zich op leerjaar 1, 2 en 3. Het voorbereiden op de stages en uiteindelijke uitstroom binnen de domeinen op school. Deze groep bestaat gemiddeld uit negen leerlingen. In VSO D richt zich op leerjaar 1 t/m 6 (oftewel het hele vso) en zitten de leerlingen die nog meer structuur nodig hebben, het is een kleinere groep met veel vastigheid. In deze groep moet je van structuur en rust houden, duidelijk kunnen zijn en goed kunnen relativeren. In deze groep zitten gemiddeld vijf leerlingen. Beide groepen zijn erg leuk en uitdagend!”
Juf, mogen wij hier ook naar school?
Op de vraag wat Elly het meest is bijgebleven, antwoordt ze met een glimlach: “We hebben hier kijkmiddagen en dan mag het hele gezin van een leerling op school komen kijken. Er kwam een moeder met een broertje en zusje op school en aan het eind van de middag vroegen het broertje en zusje aan mij: “Juf, mogen wij hier ook naar school?”, ja dat vond ik heel leuk.”
Wil je ook het verschil maken in het leven van een kind? Kom bij ons werken en ervaar net als Elly hoe betekenisvol dit werk is. Solliciteer meteen voor leerkracht in de groep VSO B of VSO D of solliciteer op een van de andere functies. Kijk voor meer informatie op www.specialescholenkapelle.nl/vacatures.
Zien wij jou binnenkort?